Ile jest organizacji pozarządowych w Polsce i czym się zajmują?

utworzone przez | paź 30, 2025 | Społeczeństwo | 0 komentarzy

Ile jest organizacji pozarządowych w Polsce i czym się zajmują?

Ile jest organizacji pozarządowych w Polsce i czym się zajmują? Odpowiedź jest jednoznaczna: na koniec 2024 roku w Polsce zarejestrowanych było około 161 tysięcy organizacji pozarządowych (NGO), jednak aktywnie działa zaledwie około 75 tysięcy, co stanowi około 50% wszystkich NGO[1][2]. Poniżej szczegółowo prezentujemy, czym są te organizacje, jakie są ich główne obszary działalności, jak się finansują oraz z jakimi wyzwaniami się mierzą.

Liczba organizacji pozarządowych w Polsce

Na koniec 2024 roku liczba zarejestrowanych organizacji pozarządowych w Polsce sięgnęła 161 tysięcy[1][2]. Jednak analiza aktywności pokazuje, że jedynie około 75 tysięcy tych NGO jest realnie zaangażowana w działalność społeczną[1][2]. Pozostałe funkcjonują głównie formalnie – często nie wykazują żadnej realnej aktywności, pozostając w dokumentach bez faktycznego wpływu na życie społeczne[1][2].

Warto zaznaczyć, że liczba rejestrowanych podmiotów stale rośnie, jednak rzeczywista aktywność sektora nie zmienia się dynamicznie, a nawet niekiedy ulega zmniejszeniu w związku z zawieszaniem działalności przez liczne podmioty[1][2].

Struktura sektora pozarządowego

Sektor organizacji pozarządowych w Polsce opiera się głównie na stowarzyszeniach i fundacjach, które stanowią najważniejsze formy prawne NGO[1][2]. Jednak trzeci sektor jest szeroki – obok wymienionych podmiotów do sektora społecznego zaliczają się również grupy nieformalne, organizacje wyznaniowe, podmioty ekonomii społecznej oraz stowarzyszenia zawodowe i pracownicze[2].

Znaczącą grupą wśród NGO stanowią organizacje pożytku publicznego (OPP), które spełniają określone kryteria i w 2024 roku było ich 9,8 tysiąca[5].

Obszary działalności organizacji pozarządowych

Dominujące pola aktywności organizacji pozarządowych w Polsce obejmują sport i rekreację – to aż 25% wszystkich aktywnych NGO[1]. Innymi ważnymi sektorami są ratownictwo, pomoc społeczna, edukacja, ochrona zdrowia i środowiska, działania na rzecz praw obywatelskich oraz rozwój kultury[1][2].

  Kto założył PCK i dlaczego powstała ta organizacja?

Według danych GUS, w 2022 roku działały w Polsce 103,4 tysiące organizacji non-profit, zrzeszających 8,3 mln członków, a ich działalność obejmowała szeroki zakres tematyczny odpowiadający na potrzeby lokalnych społeczności[4].

Finansowanie NGO w Polsce

Organizacje pozarządowe w Polsce finansują swoją działalność przede wszystkim ze środków publicznych, m.in. grantów rządowych czy programów samorządowych[1][3]. W 2025 roku w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich (PROO) rozdysponowano na ten cel niemal 46 mln złotych[3]. Niemniej od kilku lat obserwowany jest trend spadkowy udziału tego typu środków na rzecz zwiększonego znaczenia darowizn, crowdfundingu oraz współpracy z biznesem – obecnie 2 na 3 organizacje utrzymują relacje z firmami, a 77,4% współpracuje z instytucjami publicznymi[1][4].

Rosnąca dostępność programów wsparcia instytucjonalnego, takich jak PROO, umożliwia NGO rozwój i częściowe uniezależnienie od niestabilnych środków publicznych[3].

Wybrane problemy i wyzwania

Jednym z głównych wyzwań dla organizacji pozarządowych w Polsce jest rozbudowana biurokracja, zwłaszcza przy ubieganiu się o środki publiczne oraz realizowaniu projektów społecznych[1]. Procesy administracyjne bywają czasochłonne i wymagają specjalistycznej wiedzy, co ogranicza możliwości mniejszych organizacji.

Mimo rosnącej liczby rejestrowanych NGO, ograniczona jest liczba tych aktywnie działających. Wiele podmiotów zawiesza działalność bez formalnej likwidacji lub boryka się z brakiem stabilnych źródeł finansowania, co wpływa na ograniczenie zasięgu ich działań[1][2].

Zależności i współpraca międzysektorowa

Sektor NGO funkcjonuje jako trzeci sektor – niezależny od państwa oraz biznesu[1][2]. Jednak działalność tych organizacji opiera się na aktywnej współpracy zarówno z sektorem publicznym, jak i z partnerami prywatnymi[1][4]. Współpraca ta umożliwia realizację projektów społecznych, dostęp do finansowania i rozwijanie lokalnych inicjatyw.

Dodatkowe wsparcie dla rozwoju organizacji zapewniają podmioty takie jak Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, które zarządzają rządowymi programami wsparcia oraz rozwoju kompetencji organizacji[3].

  Jakie jest znaczenie turystyki w Polsce dla lokalnych społeczności?

Podsumowanie

Podsumowując, w Polsce działa 161 tysięcy zarejestrowanych organizacji pozarządowych, z czego aktywność wykazuje około 75 tysięcy. Ich głównymi obszarami działalności są sport, rekreacja, ratownictwo, pomoc społeczna i edukacja. Finansowanie opiera się na środkach publicznych, ale coraz większą rolę odgrywają darowizny oraz współpraca z biznesem. Z sektorem tym związane są zarówno wyzwania administracyjne, jak i dynamicznie rozwijające się trendy partnerstwa i dywersyfikacji źródeł wsparcia[1][2][3][4][5].

Źródła:

  1. https://tesserakt.dev/blog/organizacje-pozarzadowe-jak-dziala-swiat-ngo
  2. https://fakty.ngo.pl/fakt/liczba-ngo-w-polsce
  3. https://publicystyka.ngo.pl/miliony-na-rozwoj-instytucjonalny-organizacji-spolecznych-sa-juz-wyniki-konkursu-w-ramach-proo-2025
  4. https://stat.gov.pl/wyszukiwarka/?query=tag%3Aorganizacje+non-profit
  5. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/gospodarka-spoleczna-wolontariat/gospodarka-spoleczna-trzeci-sektor/organizacje-pozytku-publicznego-w-latach-2023-i-2024,4,7.html
  1. Co to są organizacje pozarządowe i dlaczego są tak ważne?
  2. Czy stowarzyszenie jest organizacją pozarządową?
  3. Oceń czy działalność międzynarodowych organizacji pozarządowych przynosi realne zmiany?
  4. Kto to Otto von Bismarck i jak wpłynął na historię Europy?

Prześlij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wielka Solidarność to więcej niż portal – to opowieść, która trwa. Powstał z potrzeby zrozumienia przeszłości i pragnienia, by nie była ona wyłącznie wspomnieniem. Łączymy wątki historyczne z aktualnymi tematami społecznymi, tworząc przestrzeń dialogu, który przekracza granice czasu i pokoleń.

Inspirujemy się duchem ruchu Solidarność, ale nie zamykamy go w muzealnych gablotach. Pokazujemy, jak idea wspólnoty, odwagi obywatelskiej i wzajemnego szacunku może dziś odnaleźć się w kontekście globalnym – w świecie, który ciągle się zmienia, lecz wciąż potrzebuje prawdziwych wartości.

Publikujemy artykuły historyczne, analizy społeczne, komentarze do rzeczywistości, a także treści poradnikowe. To portal dla tych, którzy chcą rozumieć, nie tylko wiedzieć. Dla tych, którzy patrzą w przeszłość nie po to, by się cofać, ale żeby mocniej stąpać po ziemi.

Wielka Solidarność to przestrzeń dla wszystkich, którym bliska jest odpowiedzialność – za słowo, za wspólnotę, za przyszłość. Budujemy mosty między historią a teraźniejszością. I robimy to słowem.